“‘Ervaringsdeskundigheid is dé manier om de kloof tussen praktijk en beleid te dichten’”
Haar neerzetten als de founding mother van opleidingen voor ervaringsdeskundigen klinkt wellicht wat zwaar. Maar ere wie ere toekomt: Gerda Duijvestijn, die begin 2023 – na ruim dertig jaar in het onderwijs – is afgezwaaid bij Zadkine, deed precies dat. Oftewel: hulpvragers uit de GGZ of verslavingszorg klaarstomen tot hulpverlener.
Vanaf de start in 2002 is Duijvestijn (nu 65) als docent en supervisor betrokken bij de eerste mbo-opleiding voor ervaringsdeskundigen in de psychiatrie en verslavingszorg. Een voor Nederland unieke opleiding die studenten aantrekt uit het hele land; van Middelburg tot Zutphen, van Roosendaal tot Hoorn. Zadkine zorgt door scholing voor een rolverandering: ‘van hulpvrager tot hulpverlener’.
Onlangs was zij aanwezig bij de laatste diploma-uitreiking in aanloop naar haar pensioen. Voor Duijvestijn altijd weer een trots, maar ook emotioneel moment. ,,Onze studenten hebben het over het algemeen niet gemakkelijk gehad in het leven. Ze hebben veel tegenslagen moeten overwinnen.”
,,Er zitten mensen bij die als kind mishandeld zijn. Of lange tijd hebben geworsteld met depressies. Ondernemers die vanwege drank- of drugsproblematiek al hun zaken bankroet zagen gaan. Kortom, een diverse groep, maar met één gemene deler: ze hebben hun tegenslagen overwonnen en willen nu andere mensen helpen hetzelfde te doen.”
Dat ervaringsdeskundigen een meerwaarde hebben voor de GGZ, daar is Duijvestijn van overtuigd. ,,Doordat ze het traject zelf ooit hebben doorlopen, weten ze precies wat cliënten doormaken. Als bruggenbouwer en hoopverlener. Bovendien hebben ze een voorbeeldfunctie. Cliënten kunnen zich aan hen optrekken onder het mom van ‘als hij of zij het kon, kan ik het ook’.”
Maar ja, een beetje pedagogische kennis komt daarbij dan wel van pas. Op gevoel of ad hoc kunnen reageren, mag dan een aangeboren kwaliteit of vaardigheid zijn. Het is net zo goed een valkuil.”
,,Wil je als ervaringsdeskundige mensen écht verder kunnen helpen, dan moet je bepaalde vraagstukken systematisch kunnen benaderen. Je almaar laten leiden door impulsiviteit heeft in het onderwijs geen plek. Een reden bijvoorbeeld waarom studenten minimaal 21 jaar moeten zijn alvorens tot de opleiding tot ervaringsdeskundige te worden toegelaten.”